Wydział Pedagogiki

Witam mam do was takie pytanie odnośnie dzienniczka praktyk. Mam 4 tygodnie źle wypełnione i myślicie, że powinnam odebrać nowy dziennik czy po prostu w dalszych wolnych miejscach wypełnić poprawnie? Z góry dzięki za odpowiedź

zna ktoś maila do Pani Lindyberg ?

zadania u pani Lindyberg odblokowane, lepiej pisać do administratora moodle a nie do wykładowców efekt dużo szybszy
(w sobotę czy niedzielę wysłałam mu info a wczoraj już było załatwoine)

w całej pracy ma być tak samo: jeśli gdzieś napisałaś całe imię autora to konsekwentnie wszędzie musi być całe, dlatego bezpieczniej pozastać przy formie "Z. Iksiński"

jest kilka rodzajów przypisów, najpopularniejsze to:

---
1) jeden (lub kilku autorów-wymieniamy wszystkich):

Z. Iksiński, "Coś tam sobie napisał", wyd. Wydawnictwo (tak jak masz na książce), Warszawa 1999, str. 1243.

---
2) "pod redakcją":

"Jakaś ważna księga", (można dodać tekst:praca zbiorowa) pod red. Z. Iksińskiego, wyd. Wydał, Częstochowa 1956, str. 1234.

---
3) interesuje cię jeden rozdział z jakiegoś tomiszcza:

Z. Iksiński, "To było ważne" [w:] "Dużo mądrości" pod red. B. Kowalskiego, wyd. Wydali, Kraków 2002, str. 977.

B. Kowalski, "Coś nabazgrał" [w:] "Płomyk" nr 32, pod red. Z. Iksińskiego, wyd. Nowa Wieś 1987, str. 5.

---
4) jeśli poszesz z jakiegoś leksykonu czy coś w tym stylu i nie ma autora twojego rozdziału to piszesz tak jak w 3) z pominięciem tego pierwszego nazwiska

---
5) jeśli na tej samej stronie w pracy (!!!) masz kilka przypisów z tej samej książki to można:

Tamże, str. 7348.

---
6) jeśli ogółem w pracy powtarza ci się ta sama książka to możesz "obciąć" tytuł i pominąć parę rzeczy:

Z. Iksiński, "Coś tam...", str. 12.

Z. Iksiński, "To było..." [w:] "Dużo..." , str. 77.

---
7) całą tą litanię danych: nazwisko, tytuł, kto wydał gdzie i kiedy, piszesz tylko za pierszym razem (!!!), za każdym następnym skracasz, jak w 6)

---
8) tytuły książek możesz (ale nie musisz) napisać kursywą (zależy od promotora bo tak naprawdę kursywy używa się tylko jeśli cytujesz tekst źródłowy no ale niektórzy promotorzy tytuł też tak chcą)


jeśli jeszcze coś mi się przypomni to ci napiszę. mam nadzieję, że pomogłam

gjhj "kjkjghfhgc kkjhf knkjjh"nr kolejny przypisu. czyli: cudzysłów - cytat - cudzysłów - nr odwołania (przypis) - kropka    PZDR!!!

Witam. Widzialam, ze kilka osob ma opracowane pytanie te ogolne i ze specjalizacji. Czy ktos raczyłby sie podzielic nimi? Na zajeciach pytano, czy podzielimy sie pytaniami, zeby opracowac, ale najwidoczniej wiekszosc ma, bo sprawa ucichla...
Nie tylko ja bede wdzieczna, proszę o odezw. Pozdrawiam.

PYTANIA DO SPECJALNOŚCI


1. Ogólna charakterystyka pedagogiki wczesnoszkolnej
Pedagogika wczesnoszkolna obejmuje problematykę kształcenia dzieci w młodszym wieku szkolnym w zakresie różnych kierunków edukacji (polonistycznej, matematycznej, środowiskowej, plastycznej, muzycznej, technicznej, motoryczno-zdrowotnej). Rozpatruje cele wychowawcze realizowane w ramach zajęć szkolnych i pozaszkolnych. Ustala teoretyczne podstawy szeroko rozumianego kształcenia dzieci na pierwszym szczeblu edukacji oraz przedstawia możliwości ich urzeczywistniania w praktyce szkolnej. Formułuje zalecenia o charakterze instrumentalnym oraz ustala teorie i systemy teoretyczne określające racjonalne zasady działań pedagogicznych. Analizuje fakty i zjawiska w kontekście działalności dziecka w młodszym wieku szkolnym. Prezentuje możliwości zastosowania innowacji edukacyjnych na początkowym szczeblu kształcenia ogólnego. Uzasadnia odrębność edukacji wczesnoszkolnej, biorąc pod uwagę jej funkcje, organizację oraz mechanizmy i prawidłowości rozwojowe dziecka w wieku 7-10 lat. Zajmuje się ustalaniem optymalnych sposobów: aktywizacji twórczego potencjału ucznia klas początkowych, rozwijania zainteresowań i zdolności, przezwyciężania trudności i niepowodzeń dzieci w nauce. Bada czynniki decydujące o efektywności procesu nauczania-uczenia się. Wyznacza kryteria doboru treści kształcenia, określa ich układ i zakres. Proponuje racjonalne sposoby praktycznej realizacji ogólnych zasad nauczania ustalonych przez dydaktykę, założeń integracji i korelacji. Ma charakter propedeutyczny - precyzowane są zasady optymalnego przygotowania dzieci do dalszego kształcenia oraz możliwości poznawania przez nie w toku własnej aktywności technik pracy umysłowej. Ustala kryteria wartościowania pracy pedagogicznej nauczyciela niższych klas szkoły podstawowej, określa zasady planowania i organizacji pracy dydaktyczno-wychowawczej.
2. Główne cele edukacji w nauczaniu początkowym

- Zapewnienie dziecku rozwoju w sferze intelektualnej, fizycznej, psychicznej i moralnej.
- Rozwijanie podstawowych umiejętności takich jak czytanie, pisanie, liczenie.
- Stwarzanie możliwości rozwijania samodzielności, kreatywności i zainteresowań.
- Kształtowanie umiejętności porozumiewania się z rówieśnikami
- Nauka rozwiązywania problemów
- Nauka działania w grupie

3. Różnica między kształceniem zintegrowanym a nauczaniem początkowym
    W kształceniu zintegrowanym- system nauczania w klasach I-III szkoły podstawowej, polega na łagodnym przejściu od wychowania przedszkolnego do edukacji prowadzonej w systemie szkolnym.
    Polega ono na uczeniu treści z różnych dziedzin razem ze sobą, płynnie splatając tematycznie. Nie ma wyodrębnionych przedmiotów nauczania a przerwy występują wówczas, gdy zajdzie taka potrzeba, gdy dzieci są zmęczone bądź tego potrzebują. Nauczyciel prowadzi zajęcia według ustalonego przez siebie planu, sam również wybiera program pracy z podopiecznymi. Nie stawia się ocen, każdy dzień pracy jest wyzwalaniem aktywności dzieci oraz stymulowaniem ich wszechstronnego rozwoju.
    Z kolei przed wprowadzeniem reformy szkolnej przez MEN (w klasach I-III) zamiast kształcenia zintegrowanego, edukacja prowadzona w systemie szkolnym nosiła miano nauczania początkowego. W klasach nauczania początkowego istniał podział na przedmioty (matematykę, język polski, plastykę…) a przerwy miały miejsce, co 45 minut. Stawiano również oceny cyfrowe. Nauczyciele mieli określone programy nauczania oraz określone podręczniki, co było często prowodyrem tego, iż możliwości intelektualne podopiecznych nie zawsze były dostosowane do wymagań edukacyjnych.


4. Rola środków dydaktycznych w pedagogice wczesnoszkolnej

Na etapie edukacji wczesnoszkolnej środki dydaktyczne są szczególnie potrzebne ze względu na konkretny charakter procesów poznawczych dziecka, czyli spostrzeżeń, pamięci i myślenia. Dostarczając bodźców sensomotorycznych działających na wzrok, słuch, dotyk, środki dydaktyczne, ułatwiają bezpośrednie i pośrednie poznanie rzeczywistości, praw nią rządzących, jak również służą opanowaniu różnego rodzaju umiejętności. Prawidłowo dobrane środki dydaktyczne wyzwalają aktywność na lekcji i pobudzają zainteresowania uczniów, a także stwarzają dobre warunki oddziaływania na osobowość dzieci. Znalezienie takich środków, które byłyby w stanie na dłużej przyciągnąć (w większości jeszcze mimowolną) uwagę dziecka, nie jest sprawą łatwą; a przecież to właśnie czynne uczestnictwo w lekcji warunkuje zrozumienie i opanowanie określonych wiadomości i umiejętności.
W edukacji wczesnoszkolnej środki dydaktyczne występują w różnych miejscach. Przede wszystkim zapoczątkowują proces edukacyjny, pomagają w przekazywaniu uczniom wiedzy, sprawności lub rozwiązywaniu problemów; są wykorzystywane do utrwalania uprzednio opracowywanych zagadnień. W pierwszym przypadku środki dydaktyczne są najczęściej wykorzystywane do organizowania określonych sytuacji problemowych. Mają zaciekawić uczniów treścią projektowaną do poznania, mają więc one niejako umotywować dalszą naukę zmierzającą do zadawalającego poznania określonych tematów. W tym celu na początku nauczyciel pokazuje film, obraz, odtwarza nagranie magnetofonowe, czyta tekst i dzieci uświadamiają sobie pewne “luki” w zakresie danych tematów. Powstaje więc sytuacja problemowa (czynnikiem organizującym ją jest dany środek).
Środki dydaktyczne mogą być również wykorzystywane w procesie przyswajania nowych zagadnień. Nauczyciel wymaga od dzieci w tym przypadku wykorzystania danych im środków dla poznawania odpowiednich treści. W trzecim natomiast przypadku sytuacja jest nieco odmienna. Dzieci poznały już pewien zakres treści. Środki dydaktyczne są tutaj wykorzystywane do utrwalania nabytej już wiedzy. Porównywanie przez dzieci wiedzy już przyswojonej z wiedzą odzwierciedloną za pomocą eksponowanego środka dydaktycznego pozwala im dostrzec nowe elementy w posiadanej wiedzy. Dzięki temu ich wiedza jest lepiej utrwalona i pogłębiona, nabiera walorów operatywnych i może stanowić również materiał inspirujący do dalszej pracy poznawczej.

5. Główne metody nauczania w pedagogice wczesnoszkolnej

Metody słowne- oparte na słowie, zalicza się do nich:
- pogadankę
- opis
- dyskusję

Metody oglądowe- oparte na obrazie, są to:
- różne odmiany pokazu
- obserwacje
- demonstracje

Metody praktyczne- oparte na działaniach praktycznych. Wyróżnia się metodę zajęć laboratoryjnych i zajęć praktycznych.

6. Podstawowe formy organizacji pracy uczniów w pedagogice wczesnoszkolnej

- zbiorowa (każdy ma jednakowy dostęp do informacji)
- grupowa (jednolita, zróżnicowana- jeśli chodzi o zadania)
- indywidualna (jednolita, każdy pracuje samodzielnie i ma takie samo zadanie jak inni)

7. Sposoby rozwijania zdolności i uzdolnień dzieci w młodszym wieku szkolnym

-stymulowanie zdolności dziecka,
-chwalenie sukcesów,
-zachęcanie dziecka  do poszukiwania, zmagania się z trudnościami,
-współpracowanie z dzieckiem,
-branie pod uwagę zadowolenie i dobre samopoczucie dziecka,
-przygotowywanie rodziny do pracy z dzieckiem zdolnym,
-wprowadzenie nowych formy pracy z uczniem zdolnym
-zachęcanie do uczestniczenia w zajęciach pozalekcyjnych,
-stosowanie  programów wspierających rozwój dzieci zdolnych,
- konstruowanie indywidualnych programów nauczania,
-ciekawe prowadzeni lekcje z uwzględnieniem pomocy koleżeńskiej,
-uczenie twórczego rozwiązywania problemów, motywowania do samodzielności i podejmowania inicjatyw.

8. Tok metodyczny przy wprowadzaniu liter

Tok metodycznego postępowania przy wprowadzaniu nowej litery obejmuje takie czynności jak:

1. Pogadankę na temat obrazka i wyodrębnienie wyrazu podstawowego. Globalny ogląd zapisu graficznego tego wyrazu.
2. Analizę słuchową wyrazu podstawowego i modelowanie jego struktury dźwiękowej za pomocą kwadracików.
3. Zastępowanie niektórych kwadracików znanymi literami.
4. Pokaz znaku nowej litery, małej i wielkiej, przez nauczyciela.
5. Wyszukiwanie nowej litery w alfabecie ruchomym i włączenie jej do schematu literowego wyrazu.
6. Analizę słuchowo – literową innych wyrazów zawierających nowa literę w innej pozycji.
7. Odczytywanie sylab utworzonych z nowej litery i liter wcześniej poznanych oznaczających samogłoski.
8. Czytanie wyrazów z nową literą.
9. Pisanie nowej litery w izolacji (litera mała i wielka), potem w połączeniach sylabowych i wyrazowych.

9. Przyczyny trudności we wprowadzaniu pojęć matematycznych na dowolnym przykładzie

Główną przyczyną trudności  w nauce matematyki są braki podstawowych wiadomości. Wprowadzanie pojęć matematycznych rozpoczyna się już w przedszkolu.

Przykład: problem z liczeniem. Spowodowany może być:

Istnieją trzy rodzaje zaburzeń zdolności matematycznych.
- akalkulia, pełna utrata zdolności liczenia
- kalkulastenia, opóźnienie w opanowywaniu wiadomości matematycznych
- dyskalkulia, różnorodne zaburzenia umiejętności matematycznych na tle organicznych uszkodzeń mózgu, przy czym ogólny poziom umysłowy pozostaje w normie.

10. Przykłady gier i zabaw służących realizacji celów edukacji wczesnoszkolnej

1.    Wirus
    Uczniowie (komórki zdrowego organizmu) stoją w rozsypce po sali. Jedna osoba to ,,wirus’’,  kogo dotknie ten zastyga w bezruchu. Aby uratować chorą komórkę, dwie zdrowe komórki muszą wziąć ją do środka i podskoczyć dwa razy, mówiąc ,,zdrowy, zdrowy’’. Można też zniszczyć ,,wirusa’’. W tym celu muszą otoczyć go cztery osoby, które wcześniej były chore i skacząc powiedzieć ,,precz, precz’’.

2.VIP
Uczestniczy tworzą czwórki. Trzy osoby trzymają się za ręce, tworząc koło. Chronią jedną, wybraną spośród siebie. Zadanie czwartej osoby, spoza koło jest dotknąć w plecy ochranianego. Koło tak się kręci, żeby to się nie udało.

3. Ochroniarz (zabawa z piłką)
Uczestnicy stoją w kole, a w środku znajdują się dwie osoby VIP i ochroniarz. Uczestnicy rzucają do siebie piłkę, starając się trafić w VIP-a, w czym przeszkadza im ochroniarz. Trafiony VIP zostaje ochroniarzem, a osoba, która trafiła zostaje VIP-em. Ochroniarz wchodzi do kręgu na jej miejsce

4 Nazwij sześć (zabawa z piłką)
Uczestnicy siedzą w kręgu. Jeden z nich trzyma piłkę. Z chwilą, gdy poda ją sąsiadowi zaczyna wymieniać sześć rzeczy należących do określonej kategorii np. rzeczy na literę ,,p’’, imiona, kwiaty, części mowy itp. Kategorie wymyśla cała grupa. Piłka krąży tak szybko, jak to możliwe, a czas wymieniania mija z chwilą, gdy piłka wróci do osoby wymieniającej.

5.Dyrygent
Jedna osoba wychodzi z sali, pozostali uczestnicy wybierają spośród siebie dyrygenta. Osoba wraca i ma odgadnąć, kto nim jest. Dyrygent pokazuje jakiś ruch, a wszyscy go naśladują, po chwile zmienia na inny. Stara się tak to robić, by nie być rozpoznanym, gdy już to się stanie, on z kolei wychodzi za drzwi.

6. Memory
Zabawa opiera się na zasadach gry pamięciowej ,,Memory’’, z tym, że elementy obrazkowe zastąpione są ludźmi. Dwaj uczestnicy wychodzą z sali. Pozostali dobierają się w pary i ustalają jednakową pozę np. obie osoby mają skrzyżowane nogi. Następnie stajemy w kręgu (osoby z pary nie stoją obok siebie) w zwykłych pozach. Zadaniem uczestników, którzy byli poza salą, jest znaleźć pary poprzez wskazywanie osób. Osoba wskazana przyjmuje swoją pozę, a uczestnik wskazuje kolejną osobę. Jeśli znalazł parę zdobył punkt. Zgadujemy tak długo, aż wszyscy zostaną dobrani w pary.
7 Indiańskie znaki
Uczestnicy siedzą w kręgu. Każdy wybiera sobie indiańskie imię i niewerbalny znak, który wyraża ( np. ,,Padający Deszcz’’- palce drgające w powietrzu, ,,Śpiące Drzewko’’- zamknięte oczy i kołysanie się) dalszy ciąg odbywa się bez słów. Ktoś zaczyna: pokazuje swój znak i znak innego uczestnika. Ten, którego znak został pokazany, musi natychmiast odpowiedzieć, pokazując swój znak oraz znak następnej osoby. Zabawa powinna toczyć się bardzo szybko.

8 Co można kupić w sklepie?
Uczestnicy siedzą w kręgu. Jedna osoba stoi w środku i rzuca piłkę, pytając ,,Co można kupić w sklepie…?’’ Osoba, która złapie piłkę, wymienia dwa towary, które są do kupienia w tym sklepie i odrzuca piłkę. Jeśli nie potrafi wymienić żadnych towarów, wchodzi do środka i prowadzi dalej zabawę.

11. Metody wychowania w nauczaniu początkowym

Szkoła to intencjonalne środowisko wychowawcze, ale również ogromnie znaczące w procesie wychowania. Zagrożenia dla prawidłowego przebiegu procesu wychowania w szkole tkwią w nadmiernym oddziaływaniu na intelekt ucznia, kosztem funkcji wychowawczej, także w przeładowaniu programów nauczania, nadmiarze metod werbalnych w nauczaniu i w niedostatecznym przygotowaniu kadry nauczycielskiej. Metody wychowania możemy podzielić na metody indywidualne i grupowe.
Do metod oddziaływań indywidualnych zalicza się metodę modelowania, metodę zadaniową, perswazyjną, nagradzania i karania, a do metod oddziaływań grupowych - metodę organizowania działalności zespołowej i samorządnej oraz metodę współudziału uczniów w organizowaniu lekcji. Nie należy posługiwać się tylko niektórymi metodami wychowawczymi przy celowym pomijaniu innych. Wszystkie metody wzajemnie się uzupełniają. Są one narzędziami, które wymagają umiejętnego posługiwania się nimi. Ponadto o skuteczności zastosowanej metody decyduje także zaistniała sytuacja wychowawcza i cechy osobowości wychowanka, nabyte przez niego doświadczenia oraz aktualnie oddziałujące na niego wpływy środowiskowe.
Oprócz metod wychowania możliwe do zastosowania wobec wychowanków są różne techniki oddziaływań wychowawczych. Stanowią one zazwyczaj uszczegółowienie jednej bądź kilku metod wychowania, a różnią się od nich zwłaszcza tym, że są z reguły szczegółowym opisem określonego postępowania wychowawczego. Wyróżniamy: techniki wymiany opinii, techniki oparte na dramatyzacji, techniki wzmacniania pozytywnego i negatywnego, techniki oddziaływań niewerbalnych, techniki organizowania czasu wolnego oraz techniki współpracy z rodzicami.


12. Budowa konspektu zajęć w nauczaniu początkowym

- cel główny
- cel szczegółowy/operacyjny
- metody pracy
- formy pracy
- środki/pomoce dydaktyczne.

13. Formułowanie tematów zajęć w nauczaniu początkowym


14. Operacjonalizacja celów w edukacji wczesnoszkolnej

    Operacjonalizacja celów kształcenia polega na ich przedstawianiu w postaci konkretnych rezultatów nauczania i uczenia się, a także na wskazaniu sposobów ich sprawdzania.
Stąd operacyjne cele kształcenia wyrażone są opisem zachowań, jakie przejawiać mają uczniowie po ukończeniu nauki. Zachowania te mogą mieć charakter werbalny (słowny) lub behawioralny(czynnościowy). Cele operacyjne opisują więc to, co po skończonych zajęciach uczniowie powinni wiedzieć, umieć, jak się zachować w określonej sytuacji.
Dokładniejsza analiza operacyjnych celów kształcenia pozwala w nich wyróżnić 3 składniki:
Opis zachowania, jakiego oczekuje się od ucznia po zakończeniu nauki
Opis warunków, w jakich uczeń ma demonstrować te zachowania
Standardy określające najniższy dopuszczalny poziom realizacji zachowania końcowego
Przy formułowaniu celów operacyjnych musimy uwzględnić następujące kroki:
Formułowanie celu ogólnego. – wynikają one z realizowanych programów nauczania
Ustalenie sytuacji odniesienia – wskazanie uczniom sytuacji, w których będą mogli wykorzystywać to, czego się nauczą. Przykładem tego może być odwołanie się do przyszłej pracy zawodowej, ulubionej zabawy, czynności często wykonywanej.
Sporządzenie testu sytuacji odniesienia. – test powinien obrazować szereg okoliczności, jakie uczeń może spotkać w życiu. Nauczyciel stawia sobie pytanie: co uczeń musi zrobić, żeby wykazać, że osiągnął cel?
Sformułowanie operacyjnych celów kształcenia – sytuacja przekształca się w cel operacyjny, chodzi o takie sformułowanie celu operacyjnego, aby można go było sprawdzić w warunkach szkolnych
Wyznaczenie dolnej granicy stałości realizacji – odnosi się do testu mającego mierzyć osiągnięcia celu operacyjnego przez ucznia
Plusy operacjonalizacji:
-Cele operacyjne lepiej aniżeli cele ogólne pomagają nauczycielowi w doborze treści, metod i środków kształcenia;
-Wyraźnie podnoszą poziom motywacji uczniów i ukierunkowują ich proces uczenia się;
-Cele operacyjne ułatwiają nauczycielowi kontrolę a uczniowi samokontrolę rezultatów kształcenia;
-Operacjonalizacja sprzyja integracji międzyprzedmiotowej– uporządkowuje treści.

Minusy operacjonalizacji:
-Zbyt dokładne precyzowanie celów kształcenia ogranicza swobodę w nauczaniu i uczeniu się; uczniom ogranicza się wpływ na to, czego będą się uczyć, robić;
-Operacjonalizacja celów jest trochę mechanistycznym podejściem do określenia poziomu rozwoju ucznia;
-Czynność ta prowadzi do preferowania niższych kategorii efektów edukacji, wyższe są często trudniejsze do skategoryzowania;
-Nadaje się do przedmiotów silnie strukturotwórczych, mało do przedmiotów humanistycznych i społecznych, ponadto nadaje się głównie do sfery poznawczej, trudniej operacjonalizować sferę emocjonalną.

15. Skuteczne metody nauki czytania

    Podczas procesu nauki czytania dziecko dokonuje analizy i syntezy wyrazów. W pierwszym etapie rozpoznaje litery, łączy je w sylaby, proste wyrazy. Na początku zwykle literuje czyli analizuje aby odczytać go jako całość. Potem najczęściej sylabizuje- rozpoznaje od razu po 2 a nawet 3 litery i łączy je w sylaby. Przechodząc do czytania głośnego- odczytuje wyraz całościowo.
Z powyższego wynika więc, iż proces czytania wymaga od dziecka wielu skomplikowanych czynności. Dziecko musi prawidłowo rozpoznawać litery, różnicować je oraz zapamiętać wzajemne położenie tych liter obok siebie i w wyrazie.
    Wszystko to warunkuje konieczność dobrej orientacji przestrzennej oraz percepcji wzrokowej. Oprócz tego proces czytania wymaga też prawidłowej percepcji słuchowej. Dziecko musi usłyszeć i zapamiętać poszczególne słowa, uświadomić sobie, że można je rozłożyć na poszczególne dźwięki, którym odpowiadają litery.
    Wśród aktualnie stosowanych metod czytania wyróżnić można:
-metodę analityczno- syntetyczną o charakterze funkcjonalnym (E. i F. Przyłubskich). Niniejsza metoda jest wynikiem połączenia wielu metod wykorzystujących różny poziom rozwoju funkcji psychicznych. Podczas nauki czytania, podstawą są tak zwane relacje funkcjonalne, wykorzystywane są również funkcja wzrokowa, słuchowa i kinestetyczno- ruchowa.
-metodę barwno- dźwiękową (H. Metery). Niniejsza metoda stosowana była głównie w latach 70, mimo to pewne jej rozwiązania mają ciągłe zastosowanie w nauce czytania. Ów metoda polega na kładzeniu nacisku na znajomości struktury dźwiękowej wyrazów. W kształtowaniu analizy i syntezy słuchowej wyrazów oraz umiejętności różnego operowania dźwiękową strukturą wyrazów, wykorzystuje analizatory inne niż sam słuchowy. W nauce czytania ma tutaj miejsce analiza wzrokowo- słuchowa lub ruchowo- słuchowa oraz powolne przechodzenie od zapisu symbolicznego w postaci ruchu ciała do zapisu graficznego w postaci kolorowego kartoniku, aż w końcu do właściwego zapisu w postaci liter. Zachowanie takiej kolejności w procesie czytania umożliwia zrozumienie dziecku związku zachodzącego pomiędzy dźwiękiem i jego graficznym zapisem.
-metodę fonetyczno- literowo- barwną (B. Rocławskiego). W niniejszej metodzie mamy do czynienia z połączeniem płynnego czytania ze zrozumieniem wraz z nauką pisania, gdyż zdaniem twórcy tej koncepcji, nie powinno się oddzielać nauki czytania od nauki pisania. Do owej metody wykorzystuje się kolory (czerwony i zielony) do wyodrębnienia poszczególnych głosek podczas nauki czytania. Takie kolorystyczne zróżnicowanie wprowadza się w wyrazach, w których liczba głosek i liczba liter różnią się; niektóre głoski zapisywane są dwoma bądź trzema literami i taki fragmenty wyodrębnia się zielonym kolorem, natomiast barwa czerwona oznacza miejsca, w których litera bądź dwuznak stanowią symbol graficzny głoski, która jest zapisywana w innym miejscu, w innym wyrazie i inną literą. ( Dla ułatwienia dokonywania przez dziecko analizy i syntezy głoskowej (fonemowej) jak i zapoznawania się z graficznym zapisem wyrazu, B. Racławski, wprowadził do ćwiczeń i zabaw specjalne klocki LOGO, których również jest twórcą. Klocki te składają się na swego rodzaju ruchomy alfabet, który różni się jednak od zwykłego alfabetu z podręczników szkolnych, gdyż klocki LOGO zawierają nowe wieloznaki, tj. „ni”, „si”, „zi”, „ci”, dzi” oraz litery „q”, „x”, „y”. )
Nauka czytania powinna zaczynać się od czytania wyrazów techniką wstępną polegającą na „ślizganiu się z litery na literę, co wraz z wydłużaniem głosek stanowi początkowy etap, gdzie przechodzi się od krótkich wyrazów czy sylab do krótkich tekstów.
Nie należy zaniżać wymagań w stosunku do któregokolwiek z uczniów. W przypadku, gdy któreś z dzieci nauczy się szybciej od innych czytać, to na kolejnym etapie powinno ono doskonalić swoją technikę czytania, podczas gdy reszta uczy się syntezy i analizy sylabowej. Podczas nauki czytania należy w takim tempie pracować z dzieckiem, by nie zabijać w nim spontanicznej chęci do czytania.
-Metodę Dobrego Startu, stanowiącą polską wersję metody francuskiej Bon Depart (M. Bogdanowicz). M. Bogdanowicz podzieliła zajęcia na wprowadzające, właściwe oraz końcowe, zmieniła formułę, przebieg ćwiczeń (wyróżniła ćwiczenia ruchowe, ruchowo - słuchowe i ruchowo - słuchowo - wzrokowe) i uzupełniła zestaw piosenek oraz wzorów. I tak, podstawę tej metody stanowi równoczesne usprawnianie analizatora wzrokowego, słuchowego oraz kinestetyczno - ruchowego (podstawową rolę pełni tutaj wzrok, słuch oraz sprawność motoryczna). Metoda ta, pomimo koncentracji na rozwoju funkcji percepcyjno - motorycznych, kształci również inne funkcje psychiczne. Aktualnie wykorzystywane są 3 polskie wersje Metody Dobrego Startu:
a) piosenki do rysowania - jest to zestaw ćwiczeń przeznaczony dla dzieci, które rozwijają się nieharmonijnie, a więc dla dzieci przejawiających ryzyko dysleksji oraz poważne zaburzenia rozwoju
b) piosenki i znaki - ten zestaw stanowi pewną kontynuację pierwszego, który jest realizowany na innym materiale; przeznaczony jest dla dzieci o podwyższonym ryzyku dysleksji i dla dzieci starszych (powyżej 7 lat) z opóźnieniami w rozwoju, w okresie poprzedzającym naukę liter
c) piosenki na literki - jest to zestaw ćwiczeń, które ułatwiają polisensoryczną naukę liter; również przeznaczony dla dzieci z grupy ryzyka dysleksji, dla uczniów dyslektycznych, przejawiających trudności w czytaniu i pisaniu oraz dla dzieci opóźnionych w rozwoju
-metodę zwaną zabawą w czytanie (G. Doman). Nauka czytania jest traktowana w kategorii zabawy. Twórca tej metody postulował za domową nauką czytania oraz przekształcił ją ze zinstytucjonalizowanej formy kształcenia w domowe czytanie. Mimo, iż taka nauka pochłaniała więcej czasu, to uwzględniała jednak indywidualne predyspozycje dzieci. Podczas zabawy w czytanie, rodzina (szczególnie matka) tworzy wokół czynności czytania specyficzny klimat zabawy, co pozwala dziecku na naukę adekwatną do jego rozwoju i możliwości, gdzie przyspieszenie bądź zwolnienie tempa nauki zależy od samopoczucia oraz chęci zabawy przejawianej przez dziecko. Takie rozłożenie nauki w czasie przy jednoczesnym traktowaniu jej przez dziecko jako pewnego rodzaju zabawy pozbawionej ocen, eliminuje wiele negatywnych czynników, które mają miejsce w klasycznych metodach. Istnieje ścisły związek między kształtowaniem się pojęć u dziecka a nauką czytania. Dlatego też powinno się wykorzystywać tutaj stymulację wielozmysłową, która prowadzi do bardziej pełnego rozwoju dziecka. Radosna i pozbawiona stresu zabawa z jednej strony kształtuje w dziecku umiejętności czytania, z drugiej zaś - rozwija jego kompetencje językowe.
-metodę zwaną wprowadzeniem w świat pisma (I. Majchrzak). Do założeń tej metody należą:
a) wprowadzanie dziecka w świat słów odbywać się powinno na zasadzie zabawy oraz gier, które przynoszą mu radość oraz satysfakcję
b) celem nauki czytania powinno być zrozumienie sensu oraz znaczenia słów, a nie poznawanie oddzielnych liter, zatem dziecko ma przede wszystkich poznawać wyrazy, a dopiero później litery, z jakich są one zbudowane
c) na początku nauki dziecko otrzymuje pewien skończony zbiór liter czyli alfabet -wszelkie wyrazy tworzone są przy wykorzystaniu znanych mu już liter
-metodę, w której wykorzystuje się komputerowe programy edukacyjne. W nauce czytania podyktowane jest faktem zwiększania efektywności nauki czytania przez wielozmysłową stymulację dziecka, a przez masowe korzystanie z komputerów, rozwój techniki ma wielki wpływ w tym zakresie. Komputer może przyspieszyć proces opanowywania umiejętności czytania, a nauka wykorzystująca komputerowe oprogramowanie multimedialne w dużym stopniu aktywizuje uczniów, co wiąże się z polisensorycznym działaniem tego typu programów. Wielość bodźców uruchamia wiele rodzajów aktywności - spostrzeżeniową, emocjonalną, intelektualną czy manualną, podczas gdy wykorzystywanie tylko jednego kanału percepcyjnego prowadzi do zmniejszenia wrażliwości ucznia na następne informacje czy sprawności.

16. Trudności w pisaniu u dzieci w wieku wczesnoszkolnym

    Proces pisania wymaga skomplikowanych czynności, bowiem pisanie dokonuje się przy współudziale narządów mowy.
    Obserwując dziecko w początkowej fazie zdobywania nawyków pisania możemy zauważyć, że:
-pisząc wymawia ono dźwięki, które następnie zapisuje;
-odwzorowuje litery a więc musi prawidłowo spostrzegać ich kształty;
-aby zapisać literę musi mieć sprawną rękę.
    Drugim etapem jest pisanie pod dyktando, ze słuchu. Dziecko powinno umieć napisać słowo bezpośrednio usłyszane bez przyglądania się jego postaci napisanej na tablicy czy w książce. Musi więc odpowiednim dźwiękom przyporządkować odpowiednie znaki graficzne- litery.
    Kolejny etap doskonalenia pisma to okres, gdy dziecko potrafi już samodzielnie zapisywać myśli, dokonując analizy i syntezy wyrazów.
    Badania na temat trudności w nauce pisania jak i czytania wskazują, iż mają one nie tylko dzieci o obniżonej sprawności intelektualnej, ale również te o wysokim poziomie inteligencji. Te specyficzne kłopoty dotyczące opanowania umiejętności pisania jak i czytania u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym współczesna literatura fachowa określa mianem dysleksji rozwojowej.
    Dla określenia specyficznych trudności w pisaniu i czytaniu, w literaturze oraz praktyce najczęściej posługujemy się trzema terminami:
-dysleksja: specyficzne trudności w nauce czytania;
-dysgrafia: niski poziom graficzny pisma (brzydkie pismo);
-dysortografia- trudności w opanowaniu poprawnej pisowni, błędy ortograficzne.
    Głównymi przyczynami takowych trudności w nauce pisania jak i czytania, opisanymi w literaturze dotyczącej niniejszych zagadnień dysleksji są przede wszystkim:
-niedoskonałości metody dydaktycznej (kładzie się nacisk na stosowanie odpowiednich technik nauczania);
-rolę dziedziczności;
-zaburzenia w obrębie receptorów;
-zaburzenia dominacji mózgowej;
-istnienie minimalnych organicznych uszkodzeń niektórych okolic mózgu.
    Dzieci z trudnościami w pisaniu jak i czytaniu często charakteryzują się nadmierną aktywnością, brakiem koncentracji uwagi, niepokojem ruchowym, niewłaściwą motywacją odnośnie uczenia się czy negatywną postawą uczuciową.

Dysgrafię charakteryzuje:
•     pismo jest niekształtne,
•     litery są nieproporcjonalne i nieregularnego kierunku,
•     między literami znajdują się nierówne odstępy,
•     pismo nie jest utrzymane w liniach.

O dysgrafii mówimy przede wszystkim wtedy, gdy kilka nieprawidłowych symptomów występuje jednocześnie w piśmie dziecka, nie sporadycznie, przypadkowo.
Dysortografia - trudność z opanowaniem poprawnej pisowni.  Chodzi tu nie tylko o błędy ortograficzne, ale
także o wszelkiego rodzaju odstępstwa od prawidłowej normy zapisu.
Dysortografię charakteryzują błędy typu: przestawienia, opuszczenia
lub dodawanie liter (sylab), błędne rozdzielanie poszczególnych cząstek wypowiedzi
(wyrazów), łączenie wyrazów oraz inwersja statyczna przy literach o podobnym
kształcie lub o podobnym brzmieniu.
Inwersja statyczna to mylenie kierunków stosunku do osi poziomej, czyli
kierunków góra – dół, np. n – u, p – b, m – w. Przy dysortografii występują także
błędy ortograficzne.
Najczęstsze przyczyny trudności w nauce pisania:
a) natury biologicznej:
•     czynniki genetyczne patogenne,
•     dziedziczenie cech,
•     czynniki zewnątrzpochodne patogenne, które oddziaływują na
              płód, na dziecko w trakcie porodu, oraz po jego urodzeniu;
b) natury środowiskowej:
•     zaburzona struktura rodziny,
•     niewłaściwe cechy psychiczne rodziców,
•     wadliwe oddziaływanie rodziców na dziecko,
•     powtarzające się błędy wychowawcze;

c) pedagogiczne:
•     niewłaściwa organizacja procesu edukacji.


17. Pożądane cechy nauczyciela nauczania początkowego
Nauczyciel powinien być:
Miły, sprawiedliwy, mieć poczucie humoru, łagodny, spokojny, życzliwy, mądry, dobry, wyrozumiały, cierpliwy, służący pomocą, troskliwy, prawdomówny, serdeczny, kontaktowy.

18. Warsztat pracy nauczyciela nauczania początkowego
    Warsztat pracy nauczyciela to celowo dobrane procedury postępowania, sposoby i metody działania, dokumenty prawne i planistyczno-organizacyjne, czyli opisane decyzje nauczyciela dotyczące działań jego i uczniów w czasie roku szkolnego. W skład warsztatu pracy nauczyciela wchodzą również źródła wiedzy i środki materialno-techniczne, które służą uczniom do uczenia się, a nauczycielowi do nauczania, wychowania i opieki oraz doskonalenia własnej pracy zawodowej.
    Przy konstruowaniu programu szkolnego szczególną uwagę zwrócono na przybliżenie uczniom wiedzy o człowieku, o świecie przyrody i techniki. Na tej zasadzie powstały przedmioty szkolne, których uczyli nauczyciele- specjaliści przedmiotowi. Ważnym elementem warsztatu pracy nauczyciela jest wiedza przedmiotowa, którą posiada nauczyciel oraz specyfika przedmiotowa, czyli to, co odróżnia daną dyscyplinę naukową od innych. Ważnym elementem jest także metodyka prowadzenia zajęć na którą składa się własna klasyczna wiedza oraz poradniki przypodręcznikowe i realizacyjne a także czasopisma metodyczne.
    Obudowa prawna warsztatu pracy nauczyciela to dokumentacja prawna z wiązana ze stanowiskiem pracy oraz czynnościami zawodowymi, wykonywanymi przez nauczyciela na tym stanowisku. Są to przede wszystkim ustawy: o systemie oświaty, „Karta Nauczyciela”, o utworzeniu urzędu MEN. Przepisy są publikowane w: „Dzienniku Ustaw”, „Monitorze Polskim” i „Dzienniku Urzędowym MEN”

19. Różnica między integracją a korelacją w edukacji wczesnoszkolnej

Integracja- to tworzenie całości z części, ukazywanie związków między wszystkimi kierunkami oraz ukazywanie nauki jako całości.

Korelacja- w procesie nauczania to łączenie ze sobą treści należących do różnych przedmiotów nauczania.

Między pojęciami istnieje znaczna  różnica. Integracja ma szerszy zakres i zasięg, w którym mieści się całkowicie pojęcie korelacji.

20. Program nauczania a postawa programowa w nauczaniu początkowym

Program nauczania- dokument na podstawie, którego realizowane są zadania edukacyjne, określone w  podstawie programowej.

Podstawa programowa- akt prawny, regulujący działania edukacyjne. Wyznacza kierunki pracy nad koncepcją edukacji w danej szkole. Stanowi punkt wyjścia do opracowania programów nauczania poszczególnych przedmiotów. Określa cele i zadania kształcenia szkolnego, podkreślając, że nauczanie ma sprzyjać rozwojowi ucznia, a nie ograniczac się do realizacji materiału.

21. Niepowodzenia w szkole w nauczaniu początkowym
Niepowodzenia dzieci to bardzo częsty problem wszystkich nauczycieli przedszkoli , niezależnie od typu placówki, w której pracują i własnych doświadczeń, jakie zdobyli w praktyce pedagogicznej. Nawet w przedszkolu wzorowo funkcjonującym spotyka się dzieci wymagających specjalnej opieki, dodatkowych zabiegów wychowawczych i dydaktycznych.
Przykłady niepowodzeń w nauczaniu początkowym:
    problemy z nauką,
    problemy z adaptacją,
    konflikty z rówieśnikami,
    nie odnajdywanie się w nowym miejscu, środowisku,
    brak poczucia bezpieczeństwa,

22. Sposoby diagnozowania niepowodzeń szkolnych w nauczaniu początkowym
Diagnoza pedagogiczna to „rozpoznawanie stanu rzeczy i jego tendencji rozwojowych na podstawie jego objawów i w oparciu o znajomość ogólnych prawidłowości”. Celem głównym diagnozy pedagogicznej jest optymalizacja procesu wychowania i kształcenia.
Cele szczegółowe:
- profilaktyka (zapobieganie ewentualnym ujemnym stanom rzeczy),
- terapia (usuwanie zaburzeń czy trudności),
- prognoza (przewidywanie dalszego rozwoju określonych funkcji psycho – motorycznych, poznawczych i kształcenie pożądanych umiejętności).

23. Główne cele wychowania przedszkolnego

Wychowanie przedszkolne jest to świadome organizowanie działalności społecznej, opartej na stosunku wychowawczym między wychowankiem a wychowawcą, której celem jest wywoływanie zamierzonych zmian w osobowości wychowanka. Głównymi celami wychowania przedszkolnego są przede wszystkim:
- wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie ich czynności intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji;
- budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały się w tym, co jest dobre, a co złe;
- kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej, koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego znoszenia stresów i porażek;
- rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi;
- stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o
zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych;
- troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do uczestnictwa w zabawach
i grach sportowych;
- budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych;
- wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne;
- kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej;
- zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej.

24. Formułowanie tematów zajęć w wychowaniu przedszkolnym

Temat zajęć dotyczy tematu kompleksowego realizowanego w ciągu tygodnia. Musi być ściśle związany z zadaniami, zabawami, realizowanymi w ciągu dnia.

25. Główne trudności w pracy nauczyciela nauczania początkowego

- brak pieniędzy na niezbędne pomoce dydaktyczne
- trudności z utrzymaniem dyscypliny na zajęciach
- agresja, przemoc, brak integracji ze strony uczniów
- eksperymentowanie programami nauczania
- niewłaściwy stosunek rodziców do szkoły i nauczyciela
- atmosfera rywalizacji w gronie nauczycielskim
- zbyt liczne klasy
26. Główne trudności w pracy nauczyciela wychowania przedszkolnego


– brak doświadczenia w zawodzie;
– przenoszenie sytuacji rodzinnych na dzieci;
– łamanie ustalonych reguł;
– nie odnajdywanie się w roli nauczyciela;
– odreagowywanie na uczniu sytuacji życiowych.
– różnorodność środowisk, z których pochodzą dzieci;
– brak środków dydaktycznych;
– brak współpracy z rodzicami.

27.Przykłady ćwiczeń służące kształtowaniu umiejętności czytania ze zrozumieniem
Oto niektóre ćwiczenia kształtujące umiejętność czytania ze zrozumieniem w poszczególnych klasach:
KLASA I
•    odszukiwanie liter i wyrazów w tekście (można je podkreślać, liczyć, szukać wyrazu podstawowego na dalszych stronach książki),
•    odszukiwanie zdań w tekście,
•    wyszukiwanie imion dzieci, nazw zwierząt, zabawek, sprzętów, itp.
•    układanie wyrazów z liter alfabetu ruchomego,
•    wykonanie polecenia zapisanego na tablicy,
•    układanie zdań łatwych i trudniejszych z rozsypanych wyrazów,
•    układanie wyrazów (ewentualnie krótkich zdań) z rozsypanek sylabowych,
•    dobieranie kartek zawierających pytania i odpowiedzi,
•    dobieranie obrazków do zdań i odwrotnie (zdań do obrazków),
•    grupowanie kartek z wyrazami do obrazka,
•    segregowanie kartek z wyrazami wg porządku podanego przez nauczyciela,
•    pisanie odpowiedzi na pytania uwidocznione na tablicy,
•    poszukiwanie w tekście odpowiedzi na postawione pytania
KLASA II
•    wyszukiwanie fragmentów odnoszących się do osób i miejsca akcji,
•    wyszukiwanie fragmentów związanych z ilustracją,
•    wyszukiwanie fragmentów które można zilustrować,
•    ilustrowanie treści wytworami plastycznymi jako przygotowanie do planu,
•    rozsypanki wyrazowe i zdaniowe,
•    układanie opowiadania z rozsypanych zdań,
•    segregowanie wyrazów (np. wg części mowy)
•    loteryjki ortograficzne
KLASA III
•    zdawanie sprawy z treści po jednorazowym czytaniu,
•    wyodrębnianie postaci i zdarzeń w utworach literackich,
•    odróżnianie zdarzeń istotnych od mniej istotnych,
•    wskazywanie postaci głównych i drugorzędnych,
•    wyszukiwanie fragmentów zawierających opis wyglądu i cech bohatera,
•    ustalanie kolejności zdarzeń,
•    wskazywanie wydarzenia decydującego o zmianie w postępowaniu bohatera,
•    wybieranie najpiękniejszych i najważniejszych fragmentów opowiadania,
•    wyróżnianie w tekstach opowiadań, opisów, dialogów,
•    wskazywanie głównej myśli utworu,
•    nadawanie innego tytułu opowiadania
    Ćwiczenia te mają na celu kształtowanie umiejętności czytania ze zrozumieniem oraz aktywizację uczniów i pobudzanie ich do sprawnego spostrzegania, logicznego myślenia i zapamiętywania.
28. Sposoby przezwyciężania trudności dotyczących adaptacji dziecka do przedszkola

    Złagodzenie stresu adaptacyjnego poprzez łagodny i przyjazny sposób wprowadzenia w świat przedszkolny,
    Dobry kontakt nauczyciela z dziećmi,
    Wyrozumiałość i życzliwość nauczyciela również pomoże dziecku lepiej się poczuć w nowym miejscu,
    Wyrabianie orientacji czasowej w rozkładzie dnia w przedszkolu, przyswajanie wiedzy o przeznaczeniu i sposobie korzystania z różnych pomieszczeń, kształtowanie poczucia przynależności do grupy przedszkolnej,
    Dużym problemem związanym z adaptacją do przedszkola są na pewno czynności dnia codziennego, jak: samodzielne jedzenie, odpoczynek, czy toaleta. To wywołuje wiele negatywnych emocji, a nawet protestu. Dlatego tak ważne jest nabywanie tych sprawności poprzez trening w rodzinie, co przyczyni się do łatwiejszej adaptacji,
    Innym problemem początkującego przedszkolaka jest brak wiedzy o tym, co będzie robił w nowym miejscu, czym będzie się po prostu zajmował. Dobrym wprowadzeniem może być inicjatywa rodziców, którzy wspólnie z dzieckiem przyjdą do przedszkola podczas tzw. "otwartych drzwi", aby razem próbować "oswoić" nowe miejsce.

29. Formy współpracy z rodzicami i wynikające z nich korzyści

Nauczyciel przedszkola obok głównych odbiorców swoich działań, jakimi są dzieci, pozostaje w rozlicznych interakcjach z rodzicami swoich podopiecznych. Rodzice w przedszkolu traktowani są z jednej strony jako klienci przedszkola, z drugiej zaś jako partnerzy w procesie wychowania.
L. Weselińska wyróżniła następujące formy współpracy z rodzicami:
- praca indywidualna;
- kącik dla rodziców;
- zebrania grupowe;
- zajęcia otwarte dla rodziców;
- zebrania ogólne;
- rada rodziców.


30. Rola imprez i uroczystości w realizacji celów edukacji wczesnoszkolnej

-Integrowanie się z koleżankami i kolegami z klasy poprzez wspólną zabawę,
-Wypełnienie wolnego czasu,
-Przyzwyczajanie do czynnego udziału w kulturze,
-Uczenie obowiązkowości i systematyczności,
-Zaangażowanie w przygotowanie uroczystości.

31. Formy pomocy terapeutycznej dzieciom w wieku wczesnoszkolnym

• zajęcia logopedyczne
• zajęcia terapeutyczne dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych (przemoc, alkoholizm, konflikty w rodzinie)
• zajęcia terapeutyczne dla dzieci z zaburzeniami lękowymi
• terapia dzieci moczących się
Pomocy terapeutycznej należy poszukiwać:
•    w poradni logopedycznej,
•    u nauczyciela przedszkola i klasy zerowej, który powinien wskazać jak wspierać rozwój dziecka z objawami tzw. ryzyka dysleksji, u nauczyciela, wychowawcy, pedagoga szkolnego w szkole,
•    w poradni psychologiczno-pedagogicznej,
•    w oddziale Polskiego Towarzystwa Dysleksji.
Jak również:
•    Socjoterapia
•        Terapia indywidualna
•        Terapia wspomagająca rozwój osobisty
•        Terapia dzieci z rozpoznaniem autyzmu i mutyzmu
•        Terapia dla dzieci z zaburzeniami zachowania, zaburzeniami o charakterze nerwicowym w tym fobii szkolnej
•        Terapia dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej oraz zaburzeniami koncentracji uwagi
•        Terapia wspomagająca zdolność radzenia sobie z problemami emocjonalnymi oraz trudnościami w kontaktach z rówieśnikami

Specyficzne formy pomocy dla dzieci młodszych
•        Zajęcia dla dzieci zdolnych, służące rozwijaniu globalnej sprawności procesów intelektualnych i myślenia twórczego
•        Zajęcia wspomagające techniki uczenia się
•        Zajęcia rozwijające zakres słownictwa i swobodę konstruowania wypowiedzi pisemnych oraz ustnych
•        Zajęcia wspomagające opanowanie zasad ortografii oraz pisanie z poprawnością ortograficzną
•        Zajęcia kształtujące zdolność czytania ze zrozumieniem, pisania na poziomie bardziej zaawansowanym oraz wspomagające rozwój dojrzałości             procesów grafomotorycznych
•        Zajęcia rozwijające zdolność myślenia operacyjnego z uwzględnieniem strategii rozwiązywania zadań i działań matematycznych
•        Zajęcia logopedyczne